ANALIZYRB.PL

Rynkowe i Biznesowe

W życiu codziennie podejmujemy dziesiątki decyzji – od tych prostych, jak co zjeść na obiad czy w co się ubrać, po bardziej złożone, jak wybór kierunku studiów, decyzja o wynajmie lub zakupie mieszkania czy inwestowanie własnych pieniędzy. Przed podjęciem tych decyzji wykonujemy coś, czego często nie nazywamy wprost – analizę.

Czym właściwie jest analiza?

Pojęcie „analiza” jest związane z czynnością rozkładania czegoś złożonego na części i szukania zależności między nimi w celu jego lepszego zrozumienia i wyciągnięcia wniosków. To nie tylko suche liczby i tabele – to sposób myślenia. W praktyce oznacza to zadawanie sobie pytań:

• Dlaczego coś się wydarzyło?
• Jakie mam opcje?
• Co się stanie, jeśli wybiorę tę drogę zamiast innej?

Analiza w codziennym życiu

Czy trzeba być zawodowo analitykiem, żeby  potrafić dokonywać analiz w życiu codziennym? Nie! Jak to możliwe? Poniżej przedstawiam przykładowy dzień, w którym wykonujesz mnóstwo analiz – czasem zupełnie nieświadomie.

Przykładowy dzień pełen analiz

Czynność: Pobudka

Analiza: O której wstać, aby zdążyć się ubrać, zjeść i dojechać do szkoły lub pracy.

Czynność: Śniadanie
Analiza: Co zjeść – coś zdrowego, szybkie czy sycące.

Czynność: Droga do pracy
Analiza: Wybór trasy – samochód czy transport publiczny, sprawdzenie korków.

Czynność: Praca
Analiza: Od czego zacząć, co można odłożyć na później.

Czynność: Zakupy
Analiza: Porównanie cen i jakości produktów.

Czynność: Wieczór – refleksja nad dniem
Analiza: Co poszło dobrze, co można poprawić i jak zaplanować kolejny dzień.

Jak można zauważyć, analiza w życiu codziennym obecna jest niemal cały czas. Pytanie jednak brzmi: jak bardzo szczegółowa powinna być analiza?

Dla przykładu posłużyć się można opisanym wcześniej śniadaniem. Możemy po prostu wstać, otworzyć lodówkę i wybrać cokolwiek, co ma ważny termin przydatności do spożycia. Możemy jednak też przeprowadzić dokładniejszą analizę naszego zapotrzebowania kalorycznego i dobrać śniadanie zgodnie z wcześniej ustaloną dietą. O ile pierwszy wybór nie wymaga szczególnej wiedzy i polega jedynie na sprawdzeniu daty na opakowaniu, o tyle drugi wymaga pewnej wiedzy z zakresu odżywiania.

Niezależnie od tego, czy sięgniemy po pierwszy czy drugi wariant, w obu przypadkach zaspokoimy głód – to przecież podstawowa potrzeba. Jednak konsekwencje naszego wyboru mogą pojawić się dopiero później. Pierwsza opcja może prowadzić do przyrostu wagi, podczas gdy świadome planowanie posiłku i dopasowanie go do diety pomaga utrzymać wagę lub ją kontrolować.

Czyli to, jak bardzo szczegółowa ma być analiza, w głównej mierze zależ od nas, a dokładniej - od naszego celu.

Analizy w życiu osobistym

Czasami zdarza się, że musimy podjąć decyzję, której skutki mogą być na lata a nawet na całe życie. Do takich decyzji należą między innymi: kierunek studiów, zawarcie związku małżeńskiego czy miejsce zamieszkania. Jak może wyglądać analiza przed podjęciem takiej decyzji? Poniżej opiszę ją w kilku krokach na przykładzie decyzji dotyczącej mieszkania, a dokładniej: kupić czy wynająć mieszkanie?

Krok 1. Analiza potrzeb

Pierwszym krokiem jest zastanowienie się nad własnymi potrzebami i priorytetami. Pomyśl, jak długo planujesz mieszkać w danym miejscu. Zastanów się, czy bardziej zależy Ci na elastyczności, np. możliwości szybkiej zmiany miejsca zamieszkania, czy na bezpieczeństwie i stabilności własnego lokum.

Krok 2. Analiza rynku

Kolejny krok to spojrzenie na dane rynkowe. Porównaj ceny mieszkań i wynajmu w interesującej Cię okolicy. Zwróć uwagę na stan budynków, dostępność komunikacji, szkoły, sklepy oraz bezpieczeństwo.

Krok 3. Analiza możliwości finansowych

Teraz czas spojrzeć na finanse osobiste. Analiza własnej sytuacji finansowej jest kluczowa. Zastanów się, ile możesz przeznaczyć na mieszkanie teraz i w przyszłości, uwzględniając oszczędności i przewidywane dochody. Jeśli myślisz o kredycie, sprawdź, na jaki wkład własny i raty Cię stać oraz jakie są warunki kredytowe.

Krok 4. Analiza ryzyka

Na końcu warto rozważyć potencjalne problemy i nieprzewidziane sytuacje. Co się stanie, jeśli stracisz część dochodów, zmienisz pracę lub pojawi się atrakcyjna oferta w innym mieście albo za granicą?

Jak widać, podjęcie decyzji dotyczącej mieszkania wymaga przemyślenia i sprawdzenia wielu elementów. Rzetelna analiza wykonana w tych krokach pozwoli podejść do decyzji świadomie, tworząc solidną podstawę wyboru między kupnem a wynajmem mieszkania.

Analiza w życiu zawodowym

Prowadząc własną działalność lub pracując w firmie, często spotykamy się z różnymi inwestycjami. Każda inwestycja rodzi jedno podstawowe pytanie: czy się opłaca? Choć pytanie wydaje się proste, odpowiedź wcale taka nie jest, ponieważ zależy od wielu czynników, które w dużej mierze dotyczą przyszłości.

Analiza opłacalności inwestycji jest złożona i w dużej mierze zależy od jej charakteru. Poniżej opisuję w kilku etapach, jak można przejść przez cały ten proces.

Etap 1: Określenie celu inwestycji

Pierwszym krokiem jest sprecyzowanie, co chcemy osiągnąć. Celem może być korzyść materialna, na przykład większe przychody lub zmniejszenie kosztów. Może też chodzić o korzyść niematerialną, taką jak realizacja potrzeb społecznych – na przykład budowa szkoły przez gminę. Cel inwestycji determinuje dalsze działania i rodzaj analiz, które należy przeprowadzić.

Etap 2: Przyjęcie założeń inwestycyjnych

Kiedy cel jest już określony, należy ustalić podstawowe parametry inwestycji. W zależności od jej rodzaju, mogą to być m.in.:

• czas trwania inwestycji,
• koszty początkowe,
• przychody i koszty w trakcie realizacji,
• stopa dyskontowa.

Przyjęcie założeń jest niezbędne, aby przejść do kolejnego etapu – wyliczenia opłacalności.

Etap 3: Obliczenie opłacalności

Na tym etapie stosujemy wskaźniki opłacalności inwestycji, które pozwalają ocenić, czy przedsięwzięcie ma sens ekonomiczny. Wskaźniki dzielimy na proste i złożone – każdy ma swoje zalety i ograniczenia. Wybór odpowiedniego wskaźnika zależy od specyfiki inwestycji. Obliczenia pozwalają uzyskać wstępną odpowiedź na pytanie „czy się opłaca?”, ale analiza nie kończy się na tym etapie.

Etap 4: Analiza ryzyka i scenariuszy

Wyniki obliczeń opierają się na przyjętych założeniach, a rzeczywistość rzadko pokrywa się z planem. Dlatego tak ważne jest uwzględnienie ryzyka związanego z inwestycją. W związku z tym, przeprowadza się testy scenariuszowe, które zakładają pogorszenie parametrów ustalonych w etapie 2. Dzięki nim możemy ocenić, jak niekorzystne zdarzenia wpłyną na inwestycję i przygotować się na różne możliwości.

Etap 5: Porównanie z alternatywami

Na koniec warto sprawdzić, jak nasza inwestycja wygląda na tle alternatywnych możliwości rynkowych. Porównanie korzyści i ryzyka pozwala stwierdzić, czy przedsięwzięcie jest atrakcyjne i konkurencyjne.

Czy analizę muszę przeprowadzić samodzielnie?

Tak naprawdę decyzję zawsze powinniśmy podejmować samodzielnie. Natomiast w przypadku samej analizy wiele zależy od jej charakteru.

Pierwszym ważnym elementem jest oszczędność czasu.
Często moglibyśmy przeprowadzić analizę samodzielnie, ale jej czasochłonność w połączeniu z natłokiem obowiązków sprawia, że prostszym i efektywniejszym rozwiązaniem jest zlecenie jej komuś innemu.

Drugim elementem jest wiedza ekspercka.
Nie zawsze same dane wystarczą do rzetelnej oceny sytuacji. Czasami potrzebna jest specjalistyczna wiedza wynikająca z doświadczenia i znajomości danego obszaru.

Jednak nawet jeśli całą analizę zlecimy zewnętrznej firmie, nie zwalnia nas to z myślenia i własnej refleksji. Warto przeanalizować wyniki, zadać pytania i dopiero wtedy podjąć ostateczną i samodzielną decyzję.

Jak rozwijać umiejętność analizy?

Analizowanie to umiejętność, którą można rozwijać i warto to robić każdego dnia. Oto kilka prostych, ale skutecznych sposobów:

• Zadawaj pytania. Nie ograniczaj się do pierwszej odpowiedzi, jaką znajdziesz. Dociekaj, szukaj przyczyn i zastanawiaj się, dlaczego rzeczy dzieją się w taki, a nie inny sposób.

• Zbieraj dane. Opieraj się na faktach, nie tylko na opiniach czy emocjach. Liczby, obserwacje i twarde dane często mówią więcej niż przypuszczenia.

• Porównuj opcje. Rozważ różne scenariusze i zastanów się, jakie mogą mieć konsekwencje.

• Ucz się z doświadczeń. Zarówno własnych, jak i cudzych. Każdy błąd, każda pomyłka mogą być cenną lekcją, jeśli tylko podejdziemy do nich świadomie i spróbujemy wyciągnąć wnioski.

• Nie ulegaj emocjom. Czasem emocje zaciemniają obraz i utrudniają logiczne myślenie. W takich sytuacjach warto zrobić krok w tył, odetchnąć i spojrzeć na problem z szerszej perspektywy.

Czy analiza uchroni przed skutkami decyzji?

Analiza nie jest gwarancją sukcesu ani sposobem na całkowite uniknięcie konsekwencji decyzji. Życie jest pełne zmiennych i nieprzewidywalnych zdarzeń, a nawet najlepiej przeanalizowane wybory mogą czasem prowadzić do nieoczekiwanych rezultatów.

Jednak analiza znacząco zwiększa szanse na podjęcie lepszej decyzji. Pozwala przewidzieć możliwe scenariusze, ocenić ryzyko i przygotować się na ewentualne problemy. Dzięki niej działamy bardziej świadomie, a nie impulsywnie, co minimalizuje prawdopodobieństwo poważnych błędów.

Podsumowanie

Analiza to coś więcej niż zestaw liczb, wykresów czy tabel – to sposób myślenia, który pozwala spojrzeć na decyzje z dystansem i świadomością. Nie daje gwarancji, że każda decyzja będzie idealna, bo życie pełne jest nieprzewidywalnych zdarzeń.

Dzięki analizie uczymy się zadawać właściwe pytania, zbierać rzetelne informacje, porównywać opcje i wyciągać wnioski z doświadczeń. Warto pamiętać, że analiza nie jest celem samym w sobie, lecz narzędziem, które pomaga podejmować lepsze decyzje, zarówno w życiu, jak i w biznesie.

Im lepiej potrafimy analizować, tym świadomiej i skuteczniej możemy podejmować decyzje. A to jest umiejętność, która procentuje przez całe życie.